عضو انجمن سی ان جی گفت: اجرای طرح ورود ال پی جی به سبد سوخت خودروها دارای صرفه اقتصادی برای کشور نبوده و حتی موجب تحمیل زیان‌های کلان اقتصادی به کشور خواهد شد.

به گزارش بازار اصناف به نقل از مهر، حمیدرضا سهرابی در نشست خبری با اشاره به اینکه اجرای طرح ورود ال پی جی به سبد سوخت خودروها دارای صرفه اقتصادی برای کشور نبوده و حتی موجب تحمیل زیان‌های کلان اقتصادی به کشور خواهد شد، گفت: زیان ناشی از تفاوت قیمت ال پی جی، بنزین و گاز طبیعی در سال‌های آینده، از بین رفتن ارزش افزوده حاصل از بکارگیری ال پی جی به عنوان خوراک پتروشیمی‌ها، هزینه سنگین ایجاد زیرساخت لازم در خودروها و نیز احداث جایگاه‌های عرضه ال پی جی به خودروها، هزینه‌های بالای انتقال ال پی جی به جایگاه‌های عرضه و همچنین حق‌العمل جایگاه‌ها و تحت‌الشعاع قرار گرفتن صنعت سی ان جی و تضییع سرمایه گذاری کلان انجام شده در این صنعت ازجمله پیامدهای ورود ال پی جی به سبد سوخت خواهد بود.

عضو انجمن سی ان جی گفت: با بررسی میانگین سالانه قیمت بنزین و ال پی جی در می‌یابیم طی سال‌های گذشته به دلیل افزایش تقاضا برای ال پی جی در صنایع پتروشیمی و نیز کاربردهای خانگی و تجاری، نسبت قیمت ال پی جی در برابر بنزین افزایشی بوده است.

وی ادامه داد: علاوه بر این، بر اساس مطالعات بازار توسط مراجع داخلی و نیز مراجع معتبر خارجی، میزان تقاضا برای فرآورده‌های سبک‌تر پالایشی نسبت به سایر فرآورده‌ها تا سال ۲۰۴۰ به میزان ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت و تقاضا برای ال پی جی به عنوان یک خوراک عالی برای محصولات پتروشیمی با ارزش افزوده فوق‌العاده و نیز به دلایل زیست محیطی از جمله آلایندگی نیروگاهی کمتر برای کشورهایی که فاقد منابع گاز طبیعی هستند طی سال‌های آتی به مراتب بیشتر خواهد شد و پیش بینی بالاتر بودن معنا دار قیمت ال پی جی نسبت به بنزین طی سال‌های آتی موکدا برآورد می‌شود.

سهرابی بیان کرد: اگرچه مقایسه قیمت‌های ال پی جی و بنزین به ازای هر تن طی چند سال گذشته می‌تواند معیاری برای برآورد افزایش قیمت بیشتر این فرآورده نسبت به بنزین طی سال‌های آتی باشد اما دلیل اصلی و کافی جهت تأیید افزایش قیمت ال پی جی نسبت به بنزین بر اساس عرضه و تقاضای بین‌المللی و مطالعات بازاری که مؤسسات معتبر بین‌المللی در این زمینه انجام داده اند، است. میزان خسارات اقتصادی تحمیلی به کشور از این محل ۴ هزار میلیارد تومان در سال برای سال‌های ابتدایی و تا ۸ هزار میلیارد تومان در سال، برای سال‌های بعدی است.

وی ادامه داد: از طرفی ارزش افزوده ناشی از فرآیندهای پتروشیمی با خوراک ال پی جی قابل توجه است. استفاده از ال پی جی در خودروها و عدم استفاده از آن به عنوان خوراک صنایع پتروشیمی، یعنی نادیده گرفتن ارزش افزوده ای بالغ بر ۲ میلیارد دلار در سال که با افزایش اجتناب ناپذیر عرضه ال پی جی به عنوان سوخت خودروها، حتی تا چندین برابر نیز افزایش خواهد یافت.

عضو انجمن سی ان جی خاطرنشان کرد: بدون شک یکی از مهمترین مؤلفه‌های اجرای سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری به ویژه سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، بررسی اولویت‌ها، بررسی سود یا زیان وارده ناشی از اجرای طرح اقتصادی و استفاده حداکثری از امکانات و زیرساخت‌های موجود کشور و پرهیز از موازی کاری‌های غیرضروری و صرفه‌جویی ارزی به ویژه در شرایط سخت تحریمی است که ساخت جایگاه‌های استاندارد توزیع سوخت الی پی جی به دلیل اهمیت ایمنی این نوع جایگاه‌ها و اشتعال پذیری بیشتری که نسبت به بنزین دارند بسیار پرهزینه است؛ به عنوان مثال احداث جایگاه استاندارد و ایمن حدود یک میلیون دلار هزینه خواهد داشت که مبلغی بالغ بر ۷۵ میلیارد تومان ارز نیما است.

علاوه بر این تعدد قطعات و تجهیزات این نوع جایگاه‌ها و تجهیزات ایمنی مورد نیاز آنها، نیاز به واردات بخش قابل توجهی از این قطعات و تجهیزات را به دنبال خواهد داشت که علاوه بر مشکلات تأمین در شرایط تحریم، خروج ارز از کشور را نیز شامل خواهد شد.

وی تصریح کرد: بر این اساس می‌توان گفت هزینه اجرای این طرح جهت احداث ۱۵۰ جایگاه جدید استاندارد و تبدیل یک میلیون خودرو حدود ۳۸.۵ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود لذا اجرای اتوگاز با توجه به هزینه‌های بسیار گزاف مترتب بر آن در مقایسه با CNG به دلیل زیرساخت‌های گسترده موجود جهت توزیع گاز طبیعی و نیز جایگاه‌های CNG موجود و فراگیری آن و هزینه‌های به مراتب کمتر، دارای توجیه اقتصادی نیست.

وی ادامه داد: علاوه بر هزینه‌های فوق‌الذکر، اجرای طرح اتوگاز نیازمند ایجاد زیرساخت طی فرایندی زمان‌بر همراه با هزینه‌های گزاف است و موجب از دست دادن فرصت‌های سودآور تبدیل ال پی جی به فرآورده‌های با ارزش افزوده بالاتر می‌شود.

گنجاندن ال پی جی در سبد سوخت کشور با سیاست‌های کلی نظام که کاهش خام فروشی ماست در تعارض است چراکه خام سوزی ال پی جی در حالیکه قابلیت تبدیل به محصولات با ارزشتر را دارد، خود نوعی خام فروشی محسوب می‌شود.

ضمن اینکه اگر این فرآورده در سبد سوخت کشور قرار گیرد فرصت تبدیل آن به محصولات با ارزشتر برای همیشه از بین خواهد رفت چراکه ما این ظرفیت را برای سوختن تخصیص داده‌ایم و هزینه‌های هنگفتی که برای ایجاد زیرساختها خواهد شد دیگر فرصت بازگشتی نخواهند گذاشت.

سهرابی تاکید کرد: از جمله تبعات احتمالی دیگری که ورود ال پی جی به سبد سوخت خودروها دارد، عدم آینده‌پژوهی نسبت به شرایط تقاضای ال پی جی در سال‌های پیش‌رو در بخش خودرویی است. در صورتی که رسماً ال پی جی به سبد سوخت خودروها افزوده شود، نمی‌توان میزان تقاضا را در حد ثابتی نگه داشت.

لذا ابتدا شاهد انحراف سوخت ال پی جی یارانه‌ای جمعیت حدود ۴ میلیون نفری فاقد دسترسی به شبکه گاز کشور به سمت استفاده در خودروها خواهیم بود و سپس صادرات ال پی جی ایران متوقف شده و ال پی جی صادراتی، لاجرم باید به خودروها تخصیص داده شود و در ادامه، بدون شک ایران از صادرکننده ال پی جی به واردکننده آن در سال‌های آتی تبدیل خواهد شد. با این مسیر، در سال‌های آینده، ناترازی ال پی جی هم به ناترازی بنزین و گاز و گازوئیل اضافه خواهد شد.

لذا در اجرایی نمودن طرح اتوگاز و ایجاد تقاضا در ال پی جی، قطعاً شرایط آینده کشور در نظر گرفته نشده است.

وی متذکر شد: علاوه بر مباحث اقتصادی ال پی جی در مقایسه با بنزین و گاز طبیعی از خطرات بیشتری برخوردار است چراکه علاوه بر قابلیت انفجار به دلیل ماهیت شیمی فیزیکی آن، از اشتعال پذیری بیشتری نسبت به بنزین برخوردار است.

ضمن اینکه گاز طبیعی در صورت بروز هرگونه حادثه ناگوار فوراً به هوا تخلیه می‌شود؛ اما ال پی جی به دلیل ویژگی‌های شیمی فیزیکی خود از قابلیت انفجار و اشتعال پذیری بسیار بالاتری برخوردار بوده و در صورت بروز هرگونه حادثه، صدمات فاجعه باری به همراه خواهد داشت که حادثه گمرک دوغارون در مرز ایران و افغانستان و همچنین انفجار مخزن ۱۸ هزار تنی انبار گاز ری، نمونه بارز خطرات ایمنی این فرآورده نفتی است.

وی ادامه داد: حال باید در نظر گرفته شود که برای حمل ۵۰۰ هزار تن در سال از این فرآورده نفتی که در سال‌های آتی قطعاً به دلیل افزایش تقاضا و عدم امکان کنترل میزان تقاضا، افزایش قابل توجهی خواهد داشت و رساندن آن به جایگاه‌های سوخت، سالانه حداقل ۴۰ هزار تا ۱۵۰ هزار سفر تانکرهای حمل گاز ال پی جی به جاده‌های کشور اضافه خواهد شد؛ حتی در جاده‌های شهرهای نزدیک به پالایشگاه‌ها مضاف بر اینکه تک تک خودروهای شخصی که از این سوخت استفاده خواهند کرد نیز در صورت بروز مشکل ایمنی یا تصادفات شدید می‌توانند منجر به فجایعی مشابه هرچند در مقیاس کوچک‌تر اما با احتمال آماری بالاتر بشوند چراکه تعداد خودروهای مصرف کننده ال پی جی هزاران برابر بیشتر از تانکرهای حامل آن خواهند بود و در نتیجه تعداد سفرها و احتمال وقوع حوادث برای آنها به همان مرتبه بالاتر خواهد بود.

سهرابی گفت: برخی افراد به عنوان دلیل توجیهی، بکارگیری ال پی جی در سبد سوخت برخی کشورها همچون ایتالیا را مطرح می‌کنند که لازم است شرایط کشورها به صورت جداگانه بررسی شود.

از آنجا که به طور مثال کشور ایتالیا از منابع فسیلی بی بهره بوده و وابستگی شدیدی به واردات فرآورده‌های نفتی دارد، قاعدتاً ایجاد سبد سوخت متنوع برای امنیت انرژی و نیز توزیع ریسک‌های ناشی از وقایع جهانی برای این کشور یک ضرورت است چراکه در صورت انتخاب یک سوخت مانند بنزین یا گازوئیل به عنوان حامل انرژی اصلی و عدم تأمین آن سوخت به میزان لازم در شرایط خاص می‌تواند اقتصاد آن کشور را به طور کلی فلج نماید.

درحالیکه کشور ما دومین دارنده مجموع نفت و گاز جهان است لذا تجویز نسخه ایتالیایی برای کشور ایران، غیرکارشناسانه بوده و دارای توجیه از منظرهای مختلف نیست.

وی اظهار داشت: از طرف دیگر استانداردهای ایمنی در خودروهای ال پی جی سوز بسیار حیاتی تر و کاملاً متفاوت از خودروهای بنزین سوز است. همانطور که پیشتر گفته شد، ال پی جی بسیار اشتعال پذیرتر از بنزین است و به همین منظور برای حفظ ایمنی آن باید خودرو پایه ال پی جی سوز از ابتدا در کارخانه به طور کامل تولید و یا به صورت کلی وارد کشور شود تا بتوان از ایمنی آن اطمینان حاصل کرد.

در حال حاضر به دلیل امکان پذیر نبودن این امر در کشور، ناگزیر از به خطر انداختن جان هزاران انسان، صرفاً به خاطر اضافه کردن ال پی جی به سبد سوخت خواهیم بود.

وی اضافه کرد: مصرف کنندگان عمده سوخت ال پی جی، مشابه با سی ان جی، ناوگان حمل و نقل عمومی هستند ارزیابی فعالان صنعت سی ان جی از آینده طرح اتوگاز حاوی این نکته مهم و درخور توجه است که ورود ال پی جی به سبد سوخت خودروهای کشور، به میزان معناداری از مصرف بنزین کاهش پیدا نمی‌کند و سهم خود را عمدتاً از سهم سی ان جی در سبد سوخت کشور دریافت خواهد کرد و با کاهش اقبال عمومی به استفاده از سی ان جی در خودروها، مشکلات عدیده مبتنی بر وجود کسری قابل توجه در بخش تقاضای صنعت سی ان جی را افزون کرده و با عنایت به افزایش قطعی میزان تقاضای الی پی جی در سال‌های پیش رو، با عرضه هرچه بیشتر ال پی جی به سبد سوخت، لاجرم سهم سی ان جی نیز متناظراً کاهش خواهد یافت.

نهایتاً مشکلات اقتصاد جایگاه‌های سی ان جی را که در سال‌های اخیر با زیان انباشته فراوانی روبرو بوده اند، دو چندان خواهد کرد و جبران زیان‌های ناشی از کاهش فروش جایگاه‌های سی ان جی بایستی با افزایش حق‌العمل آنها -که تماماً توسط بودجه‌های دولت تأمین می‌شود – جبران شود. این افزایش حق‌العمل جهت جبران کاهش فروش جایگاه‌های سی ان جی در سال‌های اولیه ۳ هزار میلیارد تومان و در سال‌های بعدی تا ۱۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌گردد.

وی تاکید کرد: شایان ذکر است بر اساس محاسبات ارزش معادل نفت، ال پی جی ۵ برابر گران‌تر از گاز طبیعی است. به بیان دیگر با انجام هزینه‌هایی به مراتب کمتر می‌توان سهم گاز طبیعی را به میزان بیشتر در سبد سوخت افزایش داد که به معنای هزینه کمتر و سود بیشتر است.

سهرابی یادآور شد: در سال‌های گذشته نیز ال پی جی به صورت آزمایشی به سبد سوخت کشور اضافه شد و به دلیل آنکه امکان تولید خودروهای ایمن ال پی جی سوز در کشور وجود نداشت و بخش حمل و نقل عمومی توان تأمین هزینه خودروی وارداتی ایمن ال پی جی سوز را نداشت و نیز به دلیل ضررهای اقتصادی هنگفتی که به اقتصاد کشور وارد می‌کرد این طرح متوقف شد و گسترش استفاده از سی ان جی در دستور کار دولت‌های مختلف قرار گرفت.

وی ادامه داد: از این رو بازگشت به طرح‌های شکست خورده گذشته که پس از انجام مطالعات و تحقیقات فراوان کنار گذاشته شده اند، چیزی جز تحمیل ضررهای هنگفت اقتصادی به کشور و همچنین تحمیل مخاطرات جانی به مردم نخواهد بود.

سهرابی تاکید کرد: در مجموع این طور به نظر می‌رسد بحران ناترازی بنزین تبدیل به دستاویزی برای برخی ذی‌نفعان شده که ذیل پوشش شعارهای سی ان جی که همانا تنوع بخشی به سبد سوخت کشور و ارمغان هوای پاک است، طرح شکست خورده اتوگاز را بدون توجه به تبعاتی که به آنها اشاره شد، مجدداً احیا کنند.

وی با ابراز مخالفت نسبت به هم‌راستایی رسالتهای ال پی جی و سی ان جی در سندهای بالادستی دستگاه‌های اجرایی و قانونگذاری گفت: بی اثر کردن مطالعات انجام شده در اواخر دهه ۷۰ و اوایل دهه ۸۰ شمسی ناظر بر لزوم خروج ال پی جی از سبد سوخت خودروها و جایگزین کردن آن با سی ان جی با صرف سرمایه گذاری کلان دولت و بخش خصوصی در این حوزه را مغایر با اصول کارشناسی و غیر همراستا با منافع ملی قلمداد می‌کنیم.

وی خاطرنشان کرد: متنوع سازی سبد سوخت کشور هرچند که شعاری درست و اقدامی مناسب جهت تأمین امنیت انرژی کشور است اما با توجه به هزینه‌های سنگین تحمیلی اجرای طرح اتوگاز و همچنین زیان‌های سنگینی که این طرح به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند به نظر می‌رسد گزینه مناسبی برای متنوع سازی سبد سوخت کشور نیست و تأثیر چندانی بر کاهش ناترازی بنزین ندارد.

عضو انجمن سی ان جی تصریح کرد: اجرا شدن طرح اتوگاز ذیل شعار تنوع بخشیدن به سبد سوخت کشور، مطابق تحلیل‌های ارائه شده، موجب تحمیل هزینه‌های هنگفت به اقتصاد کشور تا صدها هزار میلیارد تومان می‌شود.

وی گفت: آثار زیان بار آن به مرور و در سال‌های بعدی بیشتر نمایان خواهد شد و قطعاً این مرتبه نیز به مانند تجربه شکست خورده قبلی در دهه ۷۰، مجبور به کنار گذاشتن طرح اتوگاز ولی پس از صرف هزینه‌های هنگفت از بیت‌المال و تبعات دیگر آن خواهیم شد.