به گزارش بازاراصناف به نقل از شهرمردم ، توزیع شیر رایگان در مدارس محروم فارس شاید وقتی دیگر! ۱۱ درصد دانش‌آموزان استان فارس اضافه‌وزن و هفت درصد چاقی مطلق دارند ، به گزارش فاطمه مقدم – خبر نگار شهر مردم، اول مهرماه که زنگ مدارس در کشور به صدا درمی‌آید، حدود یک‌میلیون دانش‌آموز استان فارسی پشت میز و نیمکت‌های کلاس‌های مدرسه می‌نشینند. جدا از کیفیت آموزش که دغدغه همیشگی بوده و در مدارس، خصوصاً مدارس دولتی، همواره نارضایتی‌هایی را به همراه داشته، تأمین سلامت جسمی دانش‌آموزان اولین چیزی است که به چشم می‌آید. سلامتی که ارتباط مستقیمی با سبک تغذیه و توان مالی والدین دارد و البته در جامعه ما که تورم توان مالی خانواده‌ها را کاسته، به برنامه‌های حمایتی تغذیه‌ای دولتی وابسته است.
در شرایطی که گرانی، مصرف گوشت، لبنیات و میوه را در میان خانوارها کم کرده و سفره‌ها اغلب با غذاهای ارزان بی‌کیفیت پر می‌شود، تأمین سلامت جسمی دانش‌آموزان بدون کمک‌های دولت امکان‌پذیر نیست. در این زمینه نیز کارنامه‌ی قابل قبولی وجود ندارد، چرا که برنامه‌های دولتی تغذیه‌ای برای دانش‌آموزان معمولاً به‌صورت مقطعی و اغلب در یک یا دو سال تحصیلی انجام و پس از مدتی به دلیل کمبود منابع مالی یا تغییرات مدیریتی به فراموشی سپرده می‌شود؛ نظیر توزیع شیر در مدارس که پس از چند نوبت اجرا، برای چند سال متوقف شد تا دوباره با اختصاص بودجه و مدیر دلسوز و آگاه از سر گرفته شود.
مسائلی از قبیل تغذیه سالم، رسیدگی به مشکلات اسکلتی، ورزش و تحرک، پیشگیری از بیماری‌های واگیر و غیرواگیر و غربالگری دانش‌آموزان از نظر سلامت چشم، گوش و دندان، از جمله مواردی است که در مدارس توسط مسئولین دانشگاه علوم پزشکی و اداره‌کل آموزش و پرورش به‌صورت متناوب به اجرا درمی‌آید؛ اما اغلب به سبب وضعیت مدیریتی رایج در کشور، اجرای این برنامه‌ها به‌صورت مقطعی و با فاصله‌های زمانی نامنظم انجام می‌گیرد که نتیجه‌ی مطلوب لازم را نخواهد داشت.
رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در گفت‌وگو با شهر مردم با اشاره به برنامه‌های سلامت‌محور دانش‌آموزی در استان در سال تحصیلی ۱۴۰۵-۱۴۰۴ گفت: همه دانش‌آموزانی که در سن نوجوانی هستند، سالی یک‌بار غربالگری تغذیه‌ای شده و شاخص‌های رشدشان توسط پزشکان خانواده بررسی می‌شوند و در سامانه الکترونیکی سیب به ثبت می‌رسد.
به گفته مریم مهارت، شناسایی اختلالاتی چون کم‌وزنی یا اضافه‌وزن، کوتاه‌قدی یا داشتن اختلالات تغذیه‌ای از طریق مراکز جامعه سلامت به کارشناس تغذیه ارجاع داده می‌شود و دانش‌آموزان دارای اختلال، خدمات مشاوره تغذیه را به‌صورت رایگان دریافت خواهند کرد.
وی درباره اضافه‌وزن و چاقی دانش‌آموزان در استان فارس در سال تحصیلی گذشته گفت: با غربالگری که در سال ۱۴۰۳ انجام شد، حدود ۱۹.۲ درصد از دانش‌آموزان (۶ تا ۱۸ سال) استان فارس دچار اضافه‌وزن یا چاقی بودند. از این میزان، ۱۱.۶ درصد اضافه‌وزن و ۷.۶ درصد دانش‌آموزان استان فارس چاقی مطلق دارند.
با توجه به اینکه تعداد دانش‌آموزان استان فارس در سال تحصیلی ۱۴۰۳ برابر با ۹۵۰ هزار نفر بود، معادل تقریباً ۱۸۲ هزار دانش‌آموز استان فارس دارای اضافه‌وزن و چاقی هستند و از این میان، ۷۲ هزار نفر چاقی مطلق داشته‌اند.
به گفته رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، این آمار تنها مربوط به مناطقی زیر نظر دانشگاه علوم پزشکی شیراز است و مناطق زیر نظر دانشگاه‌های علوم پزشکی فسا، لار، جهرم و گراش جزو این آمار به شمار نیامده‌اند.
گرچه آمار دقیقی از کمبود ویتامین D در میان دانش‌آموزان استان فارس وجود ندارد، زیرا ارائه آمار دانش‌آموزی با احتیاط بسیار زیاد از سوی دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام می‌شود و سامانه الکترونیکی سیب که برای مدیریت و ثبت اطلاعات سلامت طراحی شده، در دسترس عموم نیست، اما بنا به گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌ها، کمتر از نیمی از جمعیت استان فارس دچار کمبود ویتامین D هستند. این موضوع در سال‌های گذشته نگرانی و هشدار مسئولان بهداشتی را به همراه داشته و به همین دلیل، برنامه‌ی مکمل‌یاری چند سالی است که در مدارس متوسطه استان فارس اجرا می‌شود.
همچنین با توجه به اینکه بالاترین میزان شیوع کم‌خونی فقر آهن در بین گروه‌های سنی دانش‌آموزی مربوط به دختران است، توزیع مکمل قرص آهن نیز چند سالی است که در میان دانش‌آموزان دختر استان فارس انجام می‌شود.
رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه، با اشاره به اجرای برنامه مکمل‌یار با آهن و ویتامین D برای دانش‌آموزان دختر و پسر در استان فارس در سال تحصیلی جاری گفت: در این برنامه، دانش‌آموزان دختر اول و دوم متوسطه هدف اصلی برنامه مکمل‌یاری با آهن هستند که با هدف پیشگیری از کمبود خون انجام می‌شود و ۱۶ هفته پیاپی مکمل آهن میان این دانش‌آموزان توزیع می‌شود.
مهارت افزود: از هفته آخر مهرماه، طرح توزیع مکمل آهن و ویتامین D آغاز خواهد شد. در این طرح، برای پسران دوره اول و دوم متوسطه تنها مکمل ویتامین D به‌صورت ماهیانه توزیع می‌شود. این دو طرح تأثیر بسیار مهمی بر سلامت دانش‌آموزان دارند و اگر اطلاع‌رسانی دقیقی توسط آموزش و پرورش، دانشگاه علوم پزشکی و رسانه‌های جمعی درباره اهمیت دریافت این مکمل‌ها انجام شود، خانواده‌ها، اولیای مدارس و خود دانش‌آموزان بهتر متقاعد خواهند شد که این مکمل‌ها چه نقش کلیدی در حل دو معضل تغذیه‌ای جامعه دانش‌آموزی ایفا می‌کنند.
این مشاور تغذیه ادامه داد: کمبود آهن و فقر آن به‌شدت بر یادگیری و تعاملات دانش‌آموزان در محیط اطرافشان تأثیر منفی می‌گذارد. همچنین، با توجه به اینکه دانش‌آموزان در سنین رشد هستند و فرآیند نشست کلسیم در استخوان‌ها برای تمام عمر در این دوره انجام می‌شود، مصرف ویتامین D اهمیت ویژه‌ای دارد.
مهارت از تأمین کامل مکمل‌ها توسط دانشگاه علوم پزشکی شیراز خبر داد و گفت: ما از هفته پایانی فروردین‌ماه این مکمل‌ها را تأمین کرده‌ایم و این داروها در سطح مدارس استان، با مرکزیت جامع سلامت، توزیع خواهد شد.
آغاز طرح توزیع شیر رایگان در مدارس کشور به سال ۷۹ بازمی‌گردد که بر اساس آن، ۷۰ نوبت شیر در طول سال تحصیلی میان دانش‌آموزان توزیع می‌شد. اما با افزایش قیمت لبنیات، توزیع شیر در مدارس استان فارس متوقف شد. دو سال پیش و پس از ۶ سال وقفه، توزیع شیر رایگان در مدارس ابتدایی کشور با دستور رئیس‌جمهور دوباره از سر گرفته شد؛ این طرح در مدارس ابتدایی مناطق محروم استان فارس، هفته‌ای دو بار در سال تحصیلی ۱۴۰۲ اجرا شد، اما مجدداً متوقف گردید.
در بودجه سال ۱۴۰۴، بودجه‌ای به میزان ۶.۳ میلیارد تومان برای این طرح اختصاص یافت تا توزیع شیر در مدارس، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، از سر گرفته شود. با توجه به اینکه این بودجه برای تأمین شیر تمام مدارس کشور کافی نیست و همچنین افزایش قیمت لبنیات، پیش‌بینی می‌شود که تنها سه وعده شیر در هفته در مدارس ابتدایی دولتی، با اولویت مناطق محروم، توزیع شود. لازم به ذکر است که قیمت هر پاکت شیر ۲۰۰ سی‌سی با خرید عمده بیش از ۱۰ هزار تومان برآورد می‌شود که تأمین این میزان شیر برای تغذیه دانش‌آموزان سراسر کشور به بودجه قابل‌توجهی نیاز دارد.
رئیس گروه بهبود تغذیه معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با اشاره به اینکه سرانه مصرف شیر هم از نظر فرهنگی و هم به دلیل افزایش قیمت لبنیات در استان پایین است، اظهار کرد: یکی از اولویت‌های دفتر تغذیه وزارت بهداشت اجرای مجدد طرح توزیع شیر در مدارس است که اجرای این طرح بستگی به سیاست‌های وزارت بهداشت دارد و احتمالاً اولویت را به مناطق و استان‌های کم‌برخوردار می‌دهند. از این رو، ما برای توزیع شیر در دبستان‌های مناطق کم‌برخوردار پیگیر هستیم تا برنامه کمک تغذیه‌ای برای مناطق محروم استان انجام بگیرد.
یکی از مهم‌ترین عوامل تضمین موفقیت دانش‌آموزان، چه در حوزه آموزش و چه پرورش، تغذیه مناسب آن‌هاست. حتی اگر بهترین معلم و بهترین محتوای آموزشی را در اختیار دانش‌آموز قرار دهیم، دانش‌آموزی که دچار کمبود تغذیه باشد، اگر بخواهد، نمی‌تواند خوب یاد بگیرد.
مهارت درباره نظارت بر کیفیت و مجاز بودن مواد غذایی عرضه‌شده در بوفه‌های مدارس گفت: ما همیشه دغدغه کنترل کیفیت مواد غذایی عرضه‌شده در بوفه‌های مدارس را داریم و امسال با عزم جدی آموزش و پرورش استان، شاهد بهبود قابل توجهی در کیفیت غذاهای ارائه‌شده در مدارس خواهیم بود. همچنین، توزیع مواد غذایی ناسالم مانند انواع پفک، نوشابه‌های گازدار و ماءالشعیر، شکلات، سوسیس و کالباس در بوفه‌های مدارس ممنوع است. در عین حال، حتماً جایگزین‌هایی سالم و مناسب برای این مواد و اسنک‌های حذف‌شده معرفی خواهد شد، اما از آنجا که این موضوع در مرحله تصمیم‌گیری است، اجازه دهید تصمیمات نهایی گرفته شود و در آینده نزدیک، مواد غذایی جایگزین مجاز به ارائه در بوفه مدارس به اطلاع خواهد رسید.
مهارت در پایان خاطرنشان کرد: تغذیه سالم یکی از عوامل کلیدی موفقیت آموزش و پرورش است. حتی بهترین معلم و محتوا هم بدون تغذیه کافی، یادگیری دانش‌آموزان را تضمین نمی‌کند. این موضوع باید توسط اولیا و خانواده‌ها جدی گرفته شود، زیرا با مواد غذایی موجود می‌توان نیازهای تغذیه‌ای دانش‌آموزان را تأمین کرد.
او افزود: دانشگاه علوم پزشکی محتواهای آموزشی مرتبط را تهیه و در اختیار مدارس و آموزش و پرورش قرار می‌دهد و انتظار می‌رود آموزش و پرورش در انتشار این اطلاعات نقش فعال‌تری داشته باشد
