آب، این مایه حیات، همواره یکی از مهم‌ترین عناصر زندگی بشر بوده است. اما امروزه، با تغییرات اقلیمی، مدیریت نامناسب منابع آبی و رشد سریع جمعیت، کشور ما با بحران کم‌آبی جدی روبه‌رو شده است. این بحران نه‌تنها منابع طبیعی را تهدید می‌کند، بلکه امنیت غذایی، سلامت جوامع و توسعه اقتصادی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.
به گزارش بازار اصناف به نقل از خبرنگار «جهان اقتصاد»: افزایش دمای زمین، کاهش بارندگی‌ها و خشک‌سالی‌های مکرر باعث شده منابع آب شیرین کاهش یابند. الگوهای نامنظم بارندگی باعث شده‌اند بسیاری از سدها و منابع زیرزمینی نتوانند به‌اندازه کافی تغذیه شوند.
حفر چاه‌های غیرمجاز و برداشت‌های بیش‌ازحد از آب‌های زیرزمینی، باعث افت شدید سفره‌های آب زیرزمینی شده است. این مسئله نه‌تنها منابع آبی را تحلیل می‌برد، بلکه باعث فرونشست زمین و تخریب اکوسیستم‌های طبیعی می‌شود.
بخش عمده‌ای از مصرف آب کشور در بخش کشاورزی انجام می‌شود، آن‌هم با روش‌های آبیاری سنتی که بهره‌وری بسیار پایینی دارند. عدم به‌روزرسانی سیستم‌های آبیاری، هدررفت آب را به‌شدت افزایش داده است.
کمبود آب به‌طور مستقیم بر تولید محصولات کشاورزی اثر می‌گذارد. کاهش تولید محصولات اساسی مانند گندم، برنج و سبزیجات می‌تواند امنیت غذایی کشور را به خطر بیندازد و وابستگی به واردات را افزایش دهد.
خشک شدن رودخانه‌ها و دریاچه‌ها باعث شده بسیاری از روستاها خالی از سکنه شوند. مهاجرت اجباری کشاورزان و دامداران به شهرها، مشکلات اجتماعی و اقتصادی جدیدی به وجود آورده است.
دریاچه‌ها، تالاب‌ها و رودخانه‌هایی که زیستگاه گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری هستند، با کاهش منابع آبی در خطر نابودی قرار گرفته‌اند. این مسئله تعادل زیستی را برهم می‌زند و تنوع زیستی کشور را تهدید می‌کند.
در همین زمینه محمد ترابی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار «جهان اقتصاد»، اظهار کرد: استفاده از فناوری‌های نوین برای پایش و مدیریت منابع آبی، می‌تواند به کنترل مصرف و کاهش هدررفت آب کمک کند. سیستم‌های آبیاری قطره‌ای و هوشمند می‌توانند مصرف آب در کشاورزی را به‌شدت کاهش دهند.
وی عنوان کرد: افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آب، می‌تواند رفتار جامعه را تغییر دهد. برگزاری کمپین‌های آموزشی و ترویج سبک زندگی پایدار می‌تواند گامی مؤثر در کاهش بحران باشد.
وی گفت: تصفیه و بازیافت آب‌های خاکستری (مثل آب‌های مصرفی در منازل) برای آبیاری فضای سبز یا استفاده صنعتی، می‌تواند منابع آب شیرین را برای مصارف حیاتی‌تر حفظ کند.
ترابی تصریح کرد: همکاری‌های منطقه‌ای برای مدیریت منابع آبی مشترک و حل منازعات مرزی بر سر آب، می‌تواند به توزیع عادلانه‌تر منابع کمک کند. ایران می‌تواند با کشورهای همسایه به توافقاتی دست یابد که برای هر دو طرف سودمند باشد.
وی خاطرنشان کرد: بحران کم‌آبی مسئله‌ای نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. اگر امروز اقدام نکنیم، فردا ممکن است برای بازگرداندن زندگی به سرزمین‌های خشک‌شده دیر باشد. اما هنوز امید وجود دارد. با تغییر الگوهای مصرف، اصلاح شیوه‌های کشاورزی، سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و همبستگی ملی، می‌توان این بحران را مهار کرد.
