مصائب ارتفاعات شمال غرب شیراز یکی دوتا نیست ، از معدن کاوی تا کارهای عمرانی بدون پیوست زیست محیطی تا شکار و آتش زدن طبیعت به دست مردم

فعال محیط زیست:

مصوبه شورای عالی محیط زیست کشور برای حفاظت از منطقه کوه قلات، تنگ سرخ و دراک را اجرا کنید

پیشنهاد حفاظت از کوه قلات به‌عنوان پارک جنگلی برای حفظ اکوسیستم و منابع آبی شیراز

بازار اصناف– فاطمه مقدم

«منابع آبی که از اشک چشم برای نسل آینده با ارزش تر است را به بهای منافع عده ای اندک، یا دست یافتن به برنامه های بی خردانه توسعه خشک می کنند در حالیکه کشور هم اکنون نیز با کمبود شدید آب دست و پنجه نرم می کند.»

وقتی از کوه‌های قلات و دراک، تنگ سرخ و دشت‌های اطراف سخن می‌گوییم، به مرزهایی اشاره می‌کنیم که جزآنکه نگهبانان طبیعی هوای پاک شیرازند، رگ‌های حیاتی این شهر به شمار می‌آیند که آب شرب، از دل این منطقه مهم آبخیز می جوشد. «بحران آب دیگر یک تهدید آینده‌نگر یا هشدار زیست‌محیطی صرف نیست؛ بلکه اکنون به یک واقعیت ملموس و جاری در زندگی روزمره میلیون‌ها ایرانی تبدیل شده است.» همچنین ارتفاعات شمال غرب شیراز نه تنها به‌عنوان کریدورهای هوای پاک و منبع جذب گردشگران و کوهنوردان، بلکه به‌عنوان گنجینه‌ای از گونه‌های گیاهی و جانوری نادر، به شیراز هویتی خاص و منحصر به فرد داده‌اند. این ارتفاعات مهم ترین حوزه آبخیز شیراز است خشک شدن منابع آبی، زمینه‌ساز افزایش شدید پدیده ریزگردها و طوفان‌های گرد و غبار می‌شود؛ پدیده‌ای که جزسلامت، زندگی روزمره، حمل‌ونقل، و حتی اقتصاد شهر شیراز را مختل می‌کند.

مدیر انجمن سبزاندیشان کلات سرخ زاگرس معتقد است اگر توانستیم این منطقه را قرق کنیم، می توانیم تتمه این منابع طبیعی را حفظ کنیم. متاسفانه آفت منابع طبیعی در ارتفاعات شمال غرب شیراز یکی دوتا نیست از معدن کاوی تا کارهای عمرانی بدون پیوست زیست میحطی و شکار و آتش زدن طبیعت به دست مردم، جلوی همه این موارد در حوزه آبخیز شیراز گرفته نخواهد شد مگر آنکه این منطقه بنا بر مصوبه کشوری جزو مناطق حفاظت شده اعلام شود. در ادامه گفت و گوی ما با محمد هادی بینا زاده که موهای خود در این ارتفاعات سفید کرده است را می خوانید .

*** منطقه کوه قلات و تنگ سرخ باید به عنوان منطقه حفاظت‌شده اجرایی شود

مدیر انجمن سبزاندیشان کلات سرخ زاگرس در گفت‌وگو با بازار اصناف صرفات غیرقانونی زمین، معدن‌کاوی، جاده‌کشی‌های بی‌حساب وکتاب، طرح‌های عمرانی بدون پیوست زیست محیطی در این منطقه جلوگیری شود .

وی افزود: در سی وهشتمین جلسه شورای عالی محیط زیست کشور در۱۲ خردادماه۱۴۰۳ ، منطقه تنگ سرخ و کوه قلات را به عنوان منطقه حفاظت‌شده تصویب کرد. این مصوبه که با مختصات جغرافیایی دقیق تعیین شده، شامل ارتفاعات، تنگه‌ها، رودخانه‌ و وضعیت موجود  منطقه است، این مصوبه برای ما فصل‌الخطاب است. طبق این مصوبه، فعالان محیط زیست خواستارواگذاری سریع این منطقه به اداره کل حفاظت محیط زیست استان فارس هستند وقتی قانون در سطح کشور تصویب شده باشد اجرای آن در استان باید توسط مسئولین استانی (اداره کل منابع طبیعی و استانداری به عنوان نهاد ارشد تصمیم گیری در استان) پیگیری شود وخواسته ما این است که حتما این موضوع به صورت مطالبه عمومی مورد پیگیری قرار بگیرد.

***توقف فعالیت‌های معدنی در ارتفاعات شمال غرب گام نخست در حفاظت از محیط زیست شیراز

بینا زاده با اشاره به حساسیت ارتفاعات این منطقه در حوزه آبخوانداری کلان شهر شیراز و تأثیرات منفی استخراج معادن بر پوشش گیاهی و جانوری محیط زیست منطقه، گفت: کوه قلات به دلیل ویژگی‌های خاص سنگی و منابع آب وچشمه های فراوانش یکی از مناطق منحصر به فرد است. با این حال بدون توجه به اهمیت این منطقه در تامین آب شرب شیراز و نقش آن در تصفیه وکریدور هوا ی پاک شیرازدر سال‌های اخیر ، ارتفاعات کوه قلات(حدفاصل بین قلات و کودیان) برای استخراج معدن ماسه ی کوهی واگذار شد، اما با تلاش فعالان محیط زیست،ومردم منطقه تعدادی از مجوزهای این معادن لغو شد.

مدیر انجمن سبزاندیشان کلات سرخ زاگرس ادامه داد: هم‌اکنون برخی افراد در تلاش هستند تا به فعالیت‌های معدنی در این مناطق ادامه دهند. فعالیت  معادن ماسه‌شویی در دامنه کوه قلات، نگرانی‌های زیادی را برای مردم، کوهنوردان و دوستداران طبیعت ایجاد کرده است. این معادن باعث تخریب مناظر طبیعی،ازبین رفتن پوشش گیاهی،آلودگی هوای پاک، و احتمال جابجایی مسیر چشمه‌ها می‌شود که می‌تواند به آلودگی هوای شیراز و تخریب زیبایی روستای ثبت ملی‌شده و مقصد گردشگری قلات بیانجامد.

. این منطقه به دلیل تنوع زیستی و اکولوژیکی منحصر به فرد خود، یکی از مهم‌ترین منابع گیاهی و جانوری استان فارس است. تنگ سرخ وکوه قلات با بیش از ۲۵ گونه گیاهی درختی، ۳۵ گونه گیاهی بوته‌ای و بیش از ۶۰ گونه گیاهی علفی، زیستگاه گونه‌های حفاظت‌شده‌ای مانند کل، پازن، کفتار، گرگ و انواع پرندگان است. علاوه بر این، این منطقه به عنوان کریدور هوای پاک برای شیراز شناخته می‌شود.

بینا زاده با تأکید بر ضرورت حفاظت از این منطقه، از مقامات استان درخواست کرد که با توقف فعالیت‌های معدنی  وجلوگیری از تصرفات غیر قانونی در این منطقه به مصوبه سازمان محیط زیست مبنی بر اعلام این منطقه به عنوان منطقه حفاظت شده عمل شود و گفت: با توجه به انتخاب شیراز به عنوان پایتخت محیط زیست آسیا، هرگونه تخریب طبیعت بکر این منطقه موجب آلودگی و اختلال در هوای پاک شیراز خواهد شد. دستکاری در این منطقه آثار مخربی بر تالاب مهارلو خواهد داشت که بر شهر شیراز و سروستان تأثیر منفی می‌گذارد.

وی افزود: پیشنهاد فعالان محیط زیست(ازجمله سبزاندیشان کلات سرخ زاگرس) این است با تعیین این منطقه با محدوده دقیق تعیین شده توسط سازمان محیط زیست به عنوان مناطق چهارگانه، این منطقه حفاظت شده با حیا گونه های گیاهی به یک پارک جنگلی و طبیعی تبدیل شود تا ضمن حفظ اکوسیستم منطقه، هوای پاک شیراز و آبخوان دشت شیراز حفظ شود.

مدیر انجمن سبزاندیشان کلات سرخ زاگرس همچنین پیشنهاد داد که این منطقه تحت مدیریت اداره کل محیط زیست قرار گیرد و به عنوان یک طرح منطقه حفاظت‌شده مشارکتی با همکاری تشکل‌های محیط زیستی و خیرین مورد حفاظت قرار گیرد. وی تأکید کرد: در صورت اجرای مصوبه منطقه حفاظت‌شده، محیط‌بانان مستقر خواهند شد .ودست سود جویان وفرصت طلبان از منطقه کوتاه خواهد شد.

بینا زاده در پایان گفت: پیشنهاد ما این است که با توجه به مصوبه شورای عالی محیط زیست کشور، منطقه کوه قلات، تنگ سرخ و کوه دراک به صورت یک طرح برای حفاظت از تالاب مهارلو به حفاظت درآید و تحت مدیریت واحد قرار گیرد. همچنین با حمایت خیرین، حفاظت و پایش منطقه به‌طور مؤثر انجام شود و انجمن ما با کمک خیرین قلات و شمال غرب شیراز تمام امکانات خودکار جهت حفاظت آن فراهم خواهد کرد و اداره کل حفاظت محیط زیست را در اجرای ایجاد ایستگاه های محیط بانی و استقرار محیط بان در منطقه یاری خواهد نمود تا در پایش منطقه رصد شکارچیان و احیا گونه های گیاهی و جانوری منطقه کمک دهند. از این رو، انتظار می‌رود که با توجه به مصوبه سازمان محیط زیست کشور، اقدامات لازم برای توقف فعالیت‌های معدنی و حفاظت از این منطقه ارزشمند انجام شود.

***هرگز کسی این گونه فجیع به کشتن خود برنخاست که ما به زندگی نشسته‌ایم!

در انتها اما این سوال مطرح می‌شود که آیا نسل امروز قادر به حفظ این منابع و گنجینه‌های طبیعی خواهد بود؟ آیا می‌توانیم با هوشیاری و تلاش برای حفاظت از این مناطق، به نسل‌های آینده اطمینان دهیم که شیراز همچنان خواهد توانست از هوای پاک، آب‌های گوارا و چشم‌اندازهای طبیعی خود بهره‌مند شود؟ این پرسش‌ها نه تنها به مسئولان، بلکه به تمام مردم این شهر عزیز تعلق دارد، چرا که در نهایت، آینده شیراز به دست هر یک از ما است.اگر نسل امروز نتواند قدمی برای نگه داشت محیط زیست خصوصا حوزه آبگیر شیراز بردارد پس ازنابودی این حوزه از دست نسل آینده هیچ کاری جز لعنت فرستادن به ما بر نمی آید. اگر حوزه های آبخیز این شهرخشک شد نسل جوان ما باید بهای تامین آب را با آزادی خود دهد چرا که تامین آب با خشک شدن حوزه های آبخیز چنان پیچیده خواهد شد که شاید تنها حکومت – به عنوان دارنده بزرگترین منبع مالی- قادر به تامین آب باشد وشاید هم  فراتر از آن برای تامین آب ناچار باشیم آزادی و زندگی را از بیگانگان گدایی کنیم.