عبدالغفور مصطفایی – خبرنگار شهرمردم،
به گزارش بازاراصناف به نقل از شهرمردم، در آستانه بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید، روزنامه «شهر مردم» در راستای رسالت خود مبنی بر توجه به امر تعلیم و تربیت که نقشی تعیین‌کننده و تأثیرگذار در توسعه فرهنگی و اجتماعی دارد، فرصت را غنیمت شمرده و ضمن گفت‌وگو با چند تن از معاونان و صاحب‌نظران عرصه آموزش‌وپرورش، چالش‌های پیش‌روی نظام آموزشی به‌ویژه عوامل افت تحصیلی و بی‌انگیزگی برخی از دانش‌آموزان را مورد کنکاش و آسیب‌شناسی قرار داده است.
معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس در پاسخ به سؤال خبرنگار «شهر مردم» گفت: افت تحصیلی دانش‌آموزان، موضوعی چندوجهی و به عوامل متعددی مرتبط است؛ در این راستا نقش خانواده، آموزش‌وپرورش، مدیران، معلمان و سایر ارکان جامعه از اهمیت ویژه‌ای در توسعه فرهنگی و مقابله با پدیده ترک تحصیل برخوردار است.
یزدان دشتیان بیان کرد: فرایند افت تحصیلی فقط معطوف به استان فارس نیست؛ گزینش معلمانی که در چند سال اخیر از مسیرهایی غیر از دانشگاه فرهنگیان وارد نظام آموزشی شده‌اند و نیز وقوع همه‌گیری ویروس کرونا و عدم آموزش مناسبِ استفاده صحیح و بهینه از گوشی تلفن همراه، به‌ویژه از سوی خانواده‌ها، از دیگر عواملی است که جامعه آموزشی با آن روبه‌رو است.
وی با اشاره به این‌که پایه و اساس یادگیری دانش‌آموزان در دوره ابتدایی است و باید بستر فرایند یاددهی ـ یادگیری را به‌صورت علمی در فضای آموزشی ایجاد کرد، افزود: یادگیری از ابتدای عمر و زندگی هر فرد اتفاق می‌افتد و در این مورد ۸۰ درصد ظرفیت یادگیری افراد در دوره پیش‌دبستانی است؛ همچنین وزارت آموزش‌وپرورش برای تحقق مطلوب فرایند یاددهی ـ یادگیری نیاز به برنامه‌ریزی، تحقیق و به‌روز‌رسانی به‌ویژه در دروس فارسی، علوم و ریاضی دارد.
* به هویت‌یابی کمتر توجه شده است
معاون آموزش متوسطه اداره کل آموزش‌وپرورش استان فارس با تأکید بر این‌که توجه به مفهوم هویت‌یابی از سوی دانش‌آموزان مغفول مانده است، گفت: در فرایند هویت‌یابی که دانش‌آموزان مسیر زندگی شخصی و تحصیلی خود را پیدا می‌کنند، با بحران‌هایی مواجه می‌شوند و در این راستا اگر خانواده‌ها فرزندان خود را به‌سوی مسیرهایی که فقط مورد علاقه اولیاست هدایت کنند، این رخداد، امری غیرکارشناسانه است؛ البته در این مورد به‌ویژه در سالیان اخیر، خوشبختانه آگاهی اولیا نسبت به شاخه‌ها و رشته‌های تحصیلی افزایش یافته و نیز توجه دانش‌آموزان به‌سوی رشته‌های غیرنظری و شاخه‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش بیشتر شده است؛ همچنین اگر انتخاب رشته تحصیلی از سوی دانش‌آموزان متناسب با رغبت و استعداد آنان باشد، می‌توان گفت که به موفقیت نائل شده‌ایم.
دشتیان اضافه کرد: دانش‌آموزان اگر رغبت و توانایی تحصیل در رشته‌های ریاضی، علوم انسانی و علوم تجربی نداشته باشند، دچار افسردگی و افت تحصیلی می‌شوند؛ البته عوامل برون‌سازمانی، برون‌مدرسه‌ای و مراجعه به مشاورنماها از دیگر مواردی است که بستر را برای آسیب رساندن به فرایند تعلیم و تربیت هموار می‌کند؛ برای دوری از این معضل اجتماعی و تربیتی، اولیای دانش‌آموزان باید نسبت به مسیری که آموزش‌وپرورش برای جامعه هدف انتخاب می‌کند، اعتماد و اطمینان داشته باشند.
وی ابراز کرد: سال‌ها استان یزد در صدر جدول رتبه‌بندی امتحانات کتبی نهایی و آزمون سراسری قرار گرفته است؛ بنابراین باید در این راستا دستگاه‌ها و متولیان فرهنگی، خانواده‌ها، ارکان جامعه، مسئولان دولتی، سیاسی، اجتماعی و دینی در استان فارس به‌گونه‌ای عمل کنند تا زمینه موفقیت دانش‌آموزان را در حوزه‌های مختلف علمی، آموزشی و تربیتی فراهم کنند.
*آموزش‌وپرورش به تنهایی قادر به ایجاد انگیزه در میان دانش‌آموزان نیست
وی در پاسخ به این سؤال که ایجاد انگیزه چه تأثیری بر روند تحصیلی دانش‌آموزان می‌گذارد، افزود: ایجاد انگیزه در سنین مختلف متفاوت است؛ اگر به‌صورت علمی و منطقی به این موضوع پرداخته شود باید یادآور شویم که آموزش‌وپرورش به‌تنهایی قادر به ایجاد انگیزه در میان دانش‌آموزان نیست و تمامی ارکان جامعه و نیز سیاست‌های کلی دولت، خانواده‌ها و آموزش‌وپرورش در این زمینه نقش ایفا می‌کنند؛ همچنین رویکرد استفاده از ظرفیت مشاوران مجرب در مدارس و ایجاد فضای شاد و پویا برای تخلیه انرژی به معنای خاص در فضای امیدوارکننده، از جمله عوامل مؤثر برای ایجاد انگیزه در میان دانش‌آموزان است.
معاون آموزش متوسطه استان فارس اضافه کرد: توجه به ایجاد انگیزه را به فرموده مقام معظم رهبری باید به‌عنوان امری حاکمیتی در آموزش‌وپرورش نگاه کرد تا این نهاد در صدر دیده شود؛ چنان‌که در دولت آقای پزشکیان نیز این اتفاق در حال اجراست؛ به‌گونه‌ای که شخص ایشان بیشترین اهمیت را در طول تشکیل تاریخ جمهوری اسلامی و یا حتی قبل از آن برای آموزش‌وپرورش قائل شده است.
دشتیان در پاسخ به این سؤال که برای تحقق اهداف آموزشی چه برنامه‌هایی در دست اجرا دارید، افزود: تدوین برنامه‌های آموزشی از سوی وزارت آموزش‌وپرورش با برش استانی، توانمندسازی معلمان و مدیران، تربیت مدرسان میانی بر اساس سند تحول بنیادین، آگاهی‌بخشی در دوره دوم متوسطه در قالب تهیه بسته‌های مشاوره‌ای برای دانش‌آموزان، اولیا، مدیران، معاونان و معلمان و ارائه اطلاعات مشاوره‌ای و راهنمایی تحصیلی و تربیتی از جمله مواردی است که باید راهنمای عمل قرار گیرد.
وی اضافه کرد: اجرای برنامه «کاما» که سرواژه «کلینیک آموزش متوسطه استان» است، در سال تحصیلی گذشته تدوین و در سال تحصیلی آتی پربارتر از گذشته، با بهره‌گیری از معلمان و مشاوران مجرب، در اختیار تمامی دانش‌آموزان استان فارس، به‌ویژه افرادی که دسترسی کمتری به معلمان توانمند دارند، قرار می‌گیرد.
