درحالی‌که اکثر کشورهای جهان بعداز نمایشگاه اکسپوی دبی (۲۰۲۰) خودرا برای نمایشگاه اکسپوی ژاپن مهیا می‌کردند متاسفانه سخنگوی دولت خبر از انصراف ایران از شرکت در اکسپو ژاپن با دلیل محدودیت های مربوطه خبر داد ونه تنها جامعه ایران بلکه جوامع دیگر کشورها نیزبا شنیدن این خبر متعجب و بهت زده شدند، چگونه می‌شود.
به گزارش بازار اصناف آنلاین: کشوری که سابقه‌ای ۱۷۰ ساله در مشارکت اکسپو را داشته به یکباره کناره گیری می‌کند و از حضور در نمایشگاه اکسپو که از بزرگترین رویدادهای جهانی و بعنوان سومین رویداد مهم بعداز مسابقات جام جهانی و بازی‌های المپیک شناخته می‌شود وازآن بعنوان ” المپیک فرهنگ ملل” نام برده می‌شود چشم پوشی می‌کند و سخنگوی دولت وفاق نه شفاف‌سازی و نه دلیل آن را بیان می‌کند و تنها میگوید به دلیل محدودیت‌ها انصراف می‌دهیم.
و کشورمان و کشورهای جهان را در ابهام فرو می‌برد وسوالات متعددی را در اذهان عمومی و متخصصین بی جواب می‌گذارد.
نظریه‌ای بنام ” پنجره شکسته ” وجود دارد که میگوید: برخی تغیرات و پیامدهای به ظاهر کوچک، محتوای پیامشان بسیار بزرگ است و عدم مشارکت ایران در نمایشگاه اکسپو ژاپن از این نوع پنجره شکسته می‌باشد ودر عمل پیام‌های بزرگی را برای جامعه ما و حتی ناظران بین‌المللی دارد.
از این منظر برآن شدم بعنوان یک معلم حوزه صنعت نمایشگاهی و کنشگر این حوزه جهت تنویر افکار عمومی مطالبی را به عرض برسانم، اول آنکه مشارکت در نمایشگاه‌های اکسپو در ایران به دستور امیر کبیر صورت گرفت و بیش از ۱۷۰ سال سابقه دارد در واقع اکسپو ها باز خوانی دستاوردهای اجتماعی، اقتصادی، علمی فرهنگی و دور نمایی از توسعه کشورها بشمار می‌آیند و یک مقصد جهانی برای به اشتراک گذاشتن ایده ها، اختراعات، فرهنگ و هنر و برند‌سازی ملتها هستند.
عدم مشارکت ایران از نمایشگاه اکسپو ژاپن ۲۰۲۵ را از سه منظر می‌توان واکاوی نمود :
اول از منظر سیاسی: یکی از مواردی که می‌توان در این رابطه بیان کرد شروع حروف الفبایی ایران و اسرائیل است که شبیه هستن و همین عامل باعث قرار گرفتن دو کشور در مناسبت‌های بین المللی در کنار هم هست که کشور مان به نشانه انزجار خود از قرار گرفتن در کنار اسرائیل خوداری می‌کند که بنظر برای کشور مثل ایران با این اقتدار که زبانزد بسیاری از کشورهاست زیبنده نیست که بسیاری از فرصت ها را بخاطر چنین موضوعی از دست داده و فرصت سوزی نماید بلکه باید با چنان اقتدار و قدرتی حضور یابد که کشوری مثل اسرائیل مجبور به کناره گیری نماید .
اکسپو ژاپن بهترین فرصت برای معرفی کشورمان بعنوان کشوری مقتدر، فرهنگ و تمدنی غنی در راستای تغیر افکار جوامع بین المللی در برابر ایران هراسی بود که متاسفانه ازاین فرصت نتوانستم بهره مند شویم.
دوم از منظر اقتصادی: اگر چه برآورد شده بود که برای مشارکت دراکسپو ژاپن حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون دلار نیاز بود و شاید بهمین دلیل دولت انصراف خودرا اعلام کرد ولی بعید بنظر می‌رسد دولت وفاق که به دنبال صلح و افق گشایی در زمینه های تجاری، فرهنگی، اجتماعی است دست به چنین امری بزند لذا می‌بایست مشکل را در جای دیگری یعنی نظام تدبیر و حکمرانی سازمان توسعه تجارت ایران جستجو کرد که با بی برنامگی و عدم برنامه‌ریزی و نداشتن استراتژی مناسب می‌توان به‌عنوان متهم اصلی در نظر گرفت که نمایشگاه اکسپو دوبی ۲۰۲۰ شاهد این مدعاست، نمایشگاه ارزشمندی که در آن فرصت‌های متعددی و منابع مالی به‌هدر رفتن و فرصتهایمان به فروش آجیل و خشکبار و صنایع دستی در غرفه ایران تبدیل شد و از محتوایی که در آن کشورمان را کشوری صلح دوست و صلح طلب و با فرهنگ نمایش دهد خبری نبود پس به دولت در ندادن مجوز مشارکت می‌بایست حق داد که چنین تصمیمی بگیرد.
سوم از منظر اجتماعی: نمایشگاه اکسپو ژاپن با شعار طراحی آینده برای زندگی بشر در نظر است برگزار گردد حال صرف نظر از دو مورد فوق که اشاره شد از مسولین ذیربط باید سوال کرد که برای معرفی وترسیم جامعه آینده کشور به سایر ملل در این نمایشگاه چقدر تلاش شده بود ؟
شما که از دیگران ( سخنگوی دولت ) می‌پرسید که آیا حضور نداشتن بهتر است یا حضور بد پیدا کردن؟
آیا در بزرگترین اکسپوی که کشورها در کنار فناوری و تکنولوژی‌ها به عرضه فرهنگشان می‌پردازند جای این سوال نیست که چرا ایران حضور پیدا نمی‌کند؟
شما خود برای معرفی فرهنگ و تمدن کشورمان چقدر زحمت کشیدید که بعداز گذشت چهار سال هنوز برای طراحی غرفه، ساخت غرفه و محتوای قابل عرضه در غرفه کشورمان بلا تکلیف و سر در گم بودید و دقیقه نود هنوز خواهان مشارکت و هدر دادن منابع مالی بودید؟
چند تن از کارشناسان خبره و متخصصین، جامعه شناس، مردم شناس، معمار های تراز اول و… در این پروژه بزرگ شما را همراهی می‌کرند؟
جواب روشن است هیچکس! چرا چون نظام تدبیر سازمان متولی دچار پدیده ” غرور و ناتوانی ” شده است و نیازمند ” پارادایم شیفت” یعنی تغیر الگوست.
بهر حال فرصت‌ها را از دست دادیم و نیازاست تا برای پنج سال دیگر برنامه داشته باشیم و اگر بخواهیم با همین مکانیزم و آدم‌ها جلو برویم یک تجربه ناموفق دیگر یعنی اکسپو ۲۰۳۰ را نیز شاهد خواهیم بود لذا می‌بایست با رویکرد و هدف‌گذاری و سازوکاری نوین به موضوع نگریسته شود، در غیر اینصورت باید جوابگوی این فرصت سوزی‌ها در مقابل کشورمان و نسل‌های بعدی خود باشیم.
