در حالی که جهان به سمت خودروهای الکتریکی (EV) کامل حرکت می‌کند، بازار خودرو ایران با چالش‌های منحصربه‌فردی روبرو است که رشد خودروهای هیبریدی را به عنوان یک گزینه میانی برجسته کرده اسن و سئوال را مطرح می‌کند که تولید خودروهای هیبریدی در کشورمان را باید پلی به سوی آینده الکتریکی دانست یا آن را به فهرست چالش‌های زنجیره تامین در صنعت خودرو اضافه کرد؟
به گزارش بازار اصناف آنلاین به نقل از صنایع خودرو: مسعود پورباقی| خودروهای هیبریدی در برابر خودروهای برقی سطح جهانی، خودروهای هیبریدی – که ترکیبی از موتور بنزینی و الکتریکی هستند – در حال پیشی گرفتن از EVهای خالص در برخی بازارها هستند. طبق گزارش‌ها، تا سال ۲۰۲۵، EVها بیش از ۲۰ درصد فروش جهانی خودرو را تشکیل خواهند داد، اما کاهش هزینه باتری‌ها و نگرانی‌های مصرف‌کنندگان در مورد زیرساخت شارژ، هیبریدی‌ها را به گزینه‌ای جذاب تبدیل کرده است.
در اروپا، خودروسازان با کاهش حاشیه سود ناشی از وابستگی به باتری‌های خارجی روبرو هستند، در حالی که بازارهای نوظهور مانند چین و هند، هیبریدی‌ها را به عنوان پلی به سوی خودروی الکتریکی کامل می‌بینند. این روند نشان‌دهنده یک انتقال تدریجی است، جایی که هیبریدی‌ها می‌توانند چالش‌های اولیه مانند برد محدود و هزینه بالا را کاهش دهند.
تحریم‌ها تا خودکفایی تولید خودروی هیبریدی در کشور
صنعت خودرو با وجود تحریم‌های بین‌المللی، گام‌های مهمی برداشته است. در اکتبر ۲۰۲۵، اولین خودرو هیبریدی پلاگین ایرانی رونمایی شد که نمادی از احیای صنعت داخلی است. این پیشرفت، ناشی از تقاضای داخلی رو به رشد و تقویت زنجیره تأمین پس از کاهش برخی محدودیت‌ها، نشان‌دهنده سعی برای خودکفایی است. با این حال، چالش‌های زنجیره تامین از جمله اختلالات ژئوپلیتیکی و کمبود قطعات، همچنان مانع اصلی در این مسیر و در راستای دستیابی به اهداف مورد نظر هستند.
چرا که تحریم‌ها دسترسی به فناوری‌های پیشرفته باتری را محدود کرده و ایران را به سمت شراکت با چین سوق داده است، جایی که شرکت‌های چینی نقش کلیدی در توسعه EV و هیبریدی ایفا می‌کنند.
البته باید به یاد داشت که بازار خودرو ایران در سال ۲۰۲۵ با ارزش تقریبی ۴۱.۵۷ میلیارد دلار، پیش‌بینی رشد ۵.۵۷ درصدی سالانه تا ۲۰۳۰ را دارد. این رشد، عمدتاً به دلیل بهبود زیرساخت‌ها و روندهای جهانی پایداری، تقاضا برای خودروهای الکتریکی و هیبریدی را افزایش خواهد داد. با این وجود، تمرکز بر خودروهای هیبریدی می‌تواند یک استراتژی هوشمندانه باشد، چرا که این خودروها نیاز کمتری به زیرساخت شارژ گسترده دارند و با شرایط اقتصادی ایران مانند قیمت سوخت یارانه‌ای سازگارتر هستند. در مقابل، EVهای کامل با چالش‌هایی مانند آلودگی هوا در کلان‌شهرها روبرو هستند، اما استراتژی‌های ملی برای پذیرش EV، شامل سرمایه‌گذاری در باتری و شبکه شارژ، در حال شکل‌گیری است.
چالش‌ها و فرصت‌ها برای جهش به سمت آینده پایدار
براین اساس خودروهای هیبریدی را می‌توان پلی به سوی تولید و استفاده از خودروهای برقی کامل دانست، با این وجود در ایران، تحریم‌ها زنجیره تامین را آسیب‌پذیر کرده و هزینه تولید را افزایش داده است، که این امر هیبریدی‌ها را به گزینه‌ای قابل تامل تبدیل می‌کند.
با این حال، برخی معتقدند اگر شراکت‌های خارجی مانند همکاری با چین گسترش یابد، ایران می‌تواند از فناوری‌های پیشرفته بهره ببرد و سهم خود را در بازار جهانی افزایش دهد.
با این وجود نباید از یاد برد که بهترین ایده در این زمینه استفاده از توان و تخصص متخصصان داخلی است، با دستیابی به بسترهای لازم برای تولید این خودرها البته متناسب با معیارها و استاندارهای جهانی خواهد بود که می‌توان در بازار جهانی نیز کشور ما را مطرح کرده و از این طریق آورده مالی نیز برای صنعت خودو ایران داشته باشد، آنچه که فرصتی برای کاهش وابستگی به واردات نفتی، همچنین بهبود کیفیت هوا و رهایی از ذرات آلاینده است که سال‌هاست شهرها بزرگ را با دغدغه‌ای جدی در این زمینه روبه‌رو کرد است. با این وجود اما چالش‌هایی مانند مدیریت منابع مالی و زنجیره تامین داخلی مسائل مهمی هستند که گوشزد می‌کنند در این زمینه نیازمند سیاست‌گذاری‌های قوی هستیم، ضمن اینکه تجربه‌های کنونی درباره تولید خودرو در داخل کشور نیز چندان قابل قبول نیست.
در نهایت اینکه رشد هیبریدی‌ها در کشورمان را نه تنها می‌توان پاسخی به تحریم‌ها دانست، بلکه این اقدام فرصتی برای جهش به سمت آینده پایدار است. سیاست‌گذاران باید بر تقویت زنجیره تامین تمرکز کنند تا این انتقال را تسریع بخشند، در غیر این صورت، ایران ممکن است از روند جهانی عقب بماند.
براین اساس پیشنهاد سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه محلی، همراه با تسهیل واردات فناوری را می‌تواند کلیدی برای موفقیت در این زمینه باشد.
